Ortaklarda aranan şart
Sual: Kurbana ortak olacaklarda ne gibi şartlar aranır? Ortaklar neye dikkat etmeliler?
CEVAP
Ortakların Müslüman olmaları, kurban ve ibadete niyet etmeleri ve hisselerinin yedide birden az olmaması şarttır. Sırf eti için ortak olan varsa ve biliniyorsa, hiçbirinin kurbanı sahih olmaz. (Mevkûfat)
Ortakların bir kısmı ölmüş olsa, yahut bunak olsa, zararı olmaz. (Kâdîhân)
Ortaklardan biri mutlak nezir için giremez. Yani şu koyunu keseceğim diye adayan, bunun yerine başkasını kesemez. (Hülâsa)
Ortaklardan biri geçen sene kesmediği kurbanı
niyet eylese câiz olmaz.
Bir sığıra 3,5,7 gibi tek ortak şartı yoktur. 2,4,6 gibi çift de olur. Fakat her
işte teke riâyet iyidir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Allah tektir, teke riâyet edeni sever. Ey Kur’an ehli, teke riâyet edin!) [Tirmizî]
Eti tartarak, eşit olarak paylaşmak gerekir. Tartmadan bölüşüp helallaşmak câiz olmaz, faiz olur. Altı kişiden dördüne et ile birlikte bir bacak, beşinciye et ile birlikte derisi, altıncıya et ile birlikte başı verilirse, tartmadan paylaşmak câiz olur. Yedinciye bir şey koymak gerekmez. Yağ, sakatat ve yenilen her şey paylaşılır. (Kâdîhân)
Kurbanın etini eşit olarak tarttıktan sonra, paylaşmak için kura çekmek iyidir. Bir malı, ortaklar arasında taksim etmek için, kur’a çekmek câiz ve sünnettir. (R. Muhtâr)
Taksim etmeden pişirip, ortaklar müşterek yeseler câizdir. (Vahdetî)
Yedi kişi, kurbanlık ineği birisine teslim edip, (Kesmeye, kestirmeye, etini dilediğin gibi sarfetmeye, seni umumî vekil ettik) deseler, umumî vekil olan bu kimse, bölüştürmeden etin tamamını da kendisi alabilir veya herhangi bir kimseye verebilir.
Ortaklardan birisi kurban kesmeden ölse, hissesi mirasçılarına verilir. (Hidâye)
Mutfakları bir olan baba-oğul da, kestikleri kurbanı, tartıp paylaşırlar. Yahut yukarıda bildirildiği gibi, her birine, et ile birlikte bacak veya derisi veya başı verilirse, tartmadan paylaşmak câiz olur. (Dürer)