Ödünçte kolaylık

Sual: Ödünç verirken, haram işlemeden gün tayin edebilmenin bir yolu yok mudur?

CEVAP

(Bey ve Şirâ Risâlesi)nin İsmail bin Osman tarafından yapılan şerhinin 59. sayfasında, (Ödünç verirken, zaman tayin etmek, malı, misli ile veresiye satmak olur. Bu ise fâizdir, büyük günahtır.) buyuruluyor.

Miktarı az olan paralar için gün tayini mühim değilse de, miktarı fazla olan paralar için gün tayini lâzım olabilir. Senede, ödeme tarihi konabilmesi için, (S. Ebediyye)de bildirilen birkaç usûl:

1- Ödünç vereceği kimseden kefil ister. Kefilden ödeme tarihi belli bono alır. Borçlu da kefilin ödemesi lâzım gelen tarihte öder.

2- Yahut borçlu, borcunu kendine borcu olan birine havâle eder. Havâle olunanın borcunun ödeme zamanı, belli ise, alacaklıya da o zamanda öder.

3- Yahut ödünç isteyene, ödünç vereceği kadar fiyatla, ucuz bir şeyi veresiye satar. Ondan bu satış için belli tarihli ödeme senedi alır. Sonra bu şeyi aynı fiyatla, peşin olarak geri alır. (Hadika)da, (Ödünç vereceği kimseye, bir kâğıt parçasını bile bin liraya satmak câizdir.) deniyor.

4- (Eşbâh)da, (Ödünç verirken, senede ödeme tarihi koyabilmek yollarindan biri de, Mâlikî mezhebini taklid etmektir.) deniyor.

(Mizân)da (Mâlikî mezhebinde, ödünç verilen malı, parayı, ödeme zamanından önce veya sonra isteyemez. Zamanında istemesi lâzımdır.) buyuruldu. Fakat başka mezhebi taklîd, ancak sıkışık durumlarda câiz olur. Taklîd edilen mezhebin taklîd ettiği husustaki bütün şartlarını öğrenip bunlara uymak lâzım olur.

5- (İbni Âbidin)de ("Falana olan borcuma kefil ol" dese, o da kabul edip ödese, kefil borçluya, "Belli zamanda bana ödersin" diyebilir. Fakat "Falana olan borcumu öde" dese, o da kabul edip ödese, borçlunun bunu ona belli bir zamanda [yani gün tayin ederek] ödemesi câiz olmaz. Çünkü borçlu için ödemiş, borçlu şimdi buna borçlu olmuştur. Borcun belli bir zamanda ödenmesi ise câiz değildir.) buyuruldu.

[Samîmi tanıdıklar arasında, daha kolay bir usul vardır. Ödünç isteyene, (Falanca gün bana aynı miktar para hediye edersen, şu parayı sana hediye ederim.) denir. O da kabul ederse, para alınmış olur.]

geri    ticaret    ileri

online casino