Küfrün çeşitleri
Sual : Hadis-i şerifte, Allaha şirk koşmanın dışında küfre sokan bir günah olmadığı bildiriliyor. Bilindiği gibi, şirkten yani Allaha ortak koşmaktan başka küfre düşürücü günahlar vardır. O hâlde, bu hadis-i şerifteki şirk ne demektir? Küfre sebep olan şeyler nelerdir?
CEVAP
Küfrün çeşitleri vardır. Hepsinin en kötüsü, en büyüğü şirktir. Bir şeyin her çeşidini bildirmek için, çok kerre, bunların en büyüğü söylenir. Bunun için, ayet-i kerimelerde ve hadis-i şeriflerde bulunan şirk her nevi küfür demektir. Mesela Nisa suresinin 48 ve 116. ayetinde mealen (Allahü teâlâ, kendisine şirk koşanları [yani kâfirleri] affetmez ve şirkten [yani her çeşit küfürden] başka olan günahları affeder.) buyuruluyor. Şu hâlde her çeşit günahın en kötüsü küfürdür.
İnsanı küfre düşüren yani kâfir yapan söz ve işlerden bazıları şunlardır:
1- Allahü teâlâya layık olmıyan şey söyliyen kâfir olur. Mesela (Allah, gökten bize bakıyor.) demek. Yahut bir kimse bir işi yaptığı hâlde, (Allah biliyor ki yapmadım.) demek. Böyle söylemek Allahü teâlâya mekan isnad etmek ve cahillikle itham etmek olur.
2- Peygamberleri küçültücü şey söylemek. Mesela (İlk insan Âdem peygamber vahşi idi.) demek.
3- Melekleri küçültücü şey söylemek. Mesela (Senin bakışın bana Azrail gibi geliyor.) veya (Çocuk iyi yetişmezse zebani olur.) yahut (Bu ibâdetin sevabını yazacak melek yok.) demek.
4- Hakiki İslâm âlimlerinin sözlerini, fıkıh kitaplarını ve fetvalarını tazim etmesi gerekirken tahkir etmek. Mesela (İmam-ı a'zamın kıyası hak değildir.) demek.
5- Ahirette olacak şeylerle alay etmek. Mesela (Ben Cenneti istemem, Cehenneme gitmek isterim. Çünkü bütün nataşalar oradadır.) demek.
6- Allahü teâlânın emir ve yasaklarına yani Kur'an-ı kerimde ve hadis-i şeriflerde açık bilidirilmiş ve islâm âlimlerinin kitapları ile her tarafa yayılmış, inanılması zaruri olan din bilgilerinden birine inanmamak veya önem vermemek. Mesela (Ben cinleri görmediğim için inanmam.) demek veya kati haram olduğu bilinen birşeyi yiyip içerken besmele çekmek.
7- Gayr-i müslimlerin dini ayinlerini, bayramlarını beğenmek, kutlamak. Mesela zaruretsiz bir hıristiyana (Noelinizi tebrik ederim.) diyen kâfir olur. (Hadika, Berika, Birgivi)
Dünya, gezegenler, gökler ve Arş ezelî değildir, sonradan yaratılmıştır, mahluktur. Yer ve gökler yok iken de Allahü teâlâ var idi. İslâm âlimleri, (Allah her zaman ve her yerde ebedi olarak hazır ve nazırdır.) demenin caiz olduğunu bildirmişlerdir. Ancak, Allahü teâlâ zamanlı ve mekanlı olmadığı için bu söz, görünüş üzere kalmaz, mecaz olur. Bu bakımdan (Allah, zamansız ve mekansızdır, hiçbir yerde olmıyarak hazır ve nazırdır.) demek caiz olur.
8- Miftah-ül Cenne kitabında (Bir kimse, "Allahtan hali [boş] yer yok." dese veya "Allah gökte benim şahidim." dese, kâfir olur. Çünkü Allahü teâlâya mekan isnad etmiş olur. Hâlbuki Allahü teâlâ mekandan beridir.) buyuruluyor. (Küfr Bahsi)