Sual: Peygamber efendimizi veya evliyâdan bir zâtı vesîle ederek duâ etmek câiz midir?
CEVAP
Hulâsat-ül-kelâm’da câiz olduğu bildirilmektedir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Yâ Rabbî, senden istekte bulunup da, kendilerine verdiğin zâtların hâtırları için, senden istiyorum.) [İbni Mâce]
Mâide sûresinin, (Allaha yaklaşmak için vesîle arayın) meâlindeki 35. âyet-i kerîmesinde, Allahü teâlânın yaratması için, vesîleye [sebeplere] yapışmak emredilmektedir. Etkisi kesin olan sebeplere yapışmak farzdır. Meselâ, Allahü teâlânın rızâsına, sevgisine kavuşmak için, dîne uymak ve duâ etmek emrolundu. Diğer sebepler ve te’sîrleri açıkça bildirilmediği için, bunlara uymak sünnet oldu.
Peygamberlerin ve Evliyânın rûhlarından ve ilâçlardan şifâ beklemek ve dertlerden, belâlardan kurtulmak için bunları vesîle yapmak sünnet oldu. Mezhepsizler, bu sünnete şirk, küfür diyerek, âyet-i kerîmeye zıt konuşuyorlar. Evliyâ, enbiyâ yaratıcı değildir. Allahü teâlâ, istenilen şeyi onların hürmetine yaratır. Yanî onlar vesîledir, sebeptir.
Cenâb-ı Hak, her şeyi yoktan yarattığı hâlde, yaratmasına bazı şeyleri sebep kılmıştır. Meselâ Hz.Âdem’i ana-babasız yaratmış; fakat çamuru vesîle kılmıştır. Bütün çocukları yaratan da Allahü teâlâdır. Fakat çocukların yaratılması için, ana-babayı vesîle kılmıştır. Hz.Âdemi yarattığı gibi, bütün insanları da ana-babasız yaratabilirdi. Fakat ana-babayı vesîle kılmıştır. Onun âdeti böyledir.
Mevlânâ Abdülhakîm-i Siyalkûtî hazretleri buyuruyor ki:
(Duâ eden, Allahü teâlâdan istemektedir. Duâsının kabûl olması için, Allahü teâlânın sevdiği bir kulunu vâsıta yapmaktadır. (Yâ Rabbî, bu sevgili kulunun hâtırı ve hürmeti için bana da ver) demektedir. Yâhut evliyâdan bir zâta, (Ey Allahın velîsi, bana şefâ’at et, bana vâsıta ol, benim için duâ et) demektedir. Dilekleri yerine getiren, yalnız Allahü teâlâdır. Velî, yalnız vesîledir, sebeptir. O da fânidir, tasarrufu, gücü yoktur. Böyle inanmak, Allahtan başkasına güvenmek olsaydı, diriden de duâ istemek, birşey istemek yasak olurdu. Diriden de duâ istemek, birşey istemek, yasak edilmedi. Bir câhil, dileğini Allahın kudretinden beklemeyip (Velî yaratır) der, bu düşünce ile ondan isterse, bu elbette yanlıştır. Bunu ileri sürerek, islâm âlimlerine dil uzatmak çok yanlıştır.) [Zâd-üllebîb]