Kadınlara âit hayz bilgileri nelerdir?

Soru: Hayz ve nifâs hkkında kâfi bilgi verir misin?

Cevap: Her müslüman erkek ve kadının ilmihâl bilgilerini öğrenmesi farzdır. Bu bilgiler içinde, Hayz ve Nifâs bilgileri de çok önemlidir. Abdest, namaz, Kur'ân-ı kerîm, hac, bâlig olmak, evlenmek gibi işler için kadın hâllerini bilmek şarttır. Bunları bilmiyen, harâma düşer, ibâdeti sahîh olmaz. Herkesin bilmesi lâzım olanlar, Hanefî mezhebine göre kısaca şöyle:

Hayz müddeti en az 3 gün, en fazla 10 gündür. 10 günden sonra gelen kana İstihâza kanı denir. Bu hastalık kanıdır.

Beyazdan başka her renge Hayz kanı dır. Kan görüldüğü andan, kesilene kadar olan günlerin sayısına âdet zamanı denir. Âdet zamanı en çok 10, en az 3 gündür. Diğer üç mezhebde en çoğu 15 gündür. Hayz kanı devamlı akmayabilir. Hergün az miktar kan görülmesi hayz hâlinin devam ettiğini gösterir.

İki âdet arasında en az 15 gün temizlik hâli olur. Kan, en az 15 günlük temizlikten sonra gelip 3 günden önce kesildiğinde, namaz vaktinin sonu yaklaşıncaya kadar bekler. Sonra gusletmeden yalnızca abdest alıp, o namazı kılar ve önce kılmadıklarını kazâ eder. O namazı kıldıktan sonra kan yine gelirse, namaz kılmaz. Yine kesilirse vaktin sonuna doğru abdest alıp, o namazı kılar ve kılmadıklarını kazâ eder. 3 gün tamam oluncaya kadar böyle yapar.

Âdetin değişmesi

Üç gün kan gelip, normal âdet süresinden önce kesildiğinde, namaz vakti sonuna kadar bekler, kan görmezse gusledip, o namazı kılar. Kılmadıklarını kazâ etmez. Normal âdet zamanı geçinceye kadar bekler.

Âdet zamanı belli olan kadın, bir defa başka sayıda hayz kanı görse, âdeti değişmiş olur. Temiz gün sayısı da böyledir. Meselâ, âdeti 5 gün, temizlik hâli 20 gün olan bir kadın, hayz hâlini 7 gün görse âdeti değişmiş 7 gün olmuş olur.

Âdeti 7 gün olan kadının kanı, 8 gün devam eder sonra kesilirse, âdeti 8 güne çıkmış olur. Fakat 11. gün tekrar gelirse, 7 günden sonrası istihâza kanı olur. 7 günden sonraki namazlarını kazâ eder. Normal âdeti 7 gün iken 5 günde kan kesilirse, gusledip namazını kılar.

Âdetin başlayış ve bitiş vaktini bilmek çok önemlidir. Meselâ, âdeti 5 gün olan kadının özrü, 10 günü 3 dakika aşmış olsa, âdet zamanı olan 5 günden sonra gelenler, istihâza kanı olur. 10 gün geçmeden ya'nî 10 günden birkaç dakika önce kesilmiş olursa, hepsi hayz olur. Bunun için her kadının, kendi hayz ve temizlik gün sayısını ezberlemesi gerekir.

Ramazanda, sahurdan sonra, hayzdan veya nifâstan kesilen, o gün yiyip içmez. Fakat, o günü kazâ eder. Hayz veya nifâs gündüz başlarsa, o gün yiyip içer. Hayz olmayıp istihâza kanı gelen kadın, idrarını tutamayan veya bir yerinden devamlı kan akan kimse gibi özürlü olur. Kan aksa da, namazını kılar, orucunu tutar. Özürlü olduğu için, her namaz için, o namazın vakti girince abdest alması lâzımdır. Fakat Mâlikî'yi taklîd ederse, abdesti bozulmuş olmaz.

Nifâsın en çoğu 40 gündür. Daha sonra gelen kan istihâza kanıdır. Nifâsta da âdet günü vardır. Meselâ, nifâs âdeti ilk çocuğunda 25 gün ise, bundan sonraki çocuğunda 25 gün olur.

Hayzlı ve nifâslılar

Hayzlı veya nifâslı şunları yapamaz:

1- Namaz kılamaz. Hadîs-i şerîfte de buyuruldu ki: (Müstehâza [özürlü kadın] hayzlı iken namaz kılamaz, hayzı bitip özrü devam ederken kılar.) [E.Dâvüd]

2- Oruç tutamaz. [Hz. Âişe vâlidemizin naklettiği hadîs-i şerîfte, hayzlı iken tutulamayan orucu kazâ etmek gerektiği, kılınmayan namazları kazâ etmek gerekmediği bildirilmiştir. (Buhârî)

3- Kur'ân-ı kerîm okuyamaz. Hadîs-i şerîfte, (Hayzlı, cünüp olan, Kur'ândan birşey okuyamaz) buyuruldu. (Tirmizî)

4- Mushafa el süremez. Çünkü Kur'ân-ı kerîmde, (Ona [Kur'ân-ı kerîme] temiz olanlardan başkası dokunamaz) buyuruluyor. (Vâkıa 79) Peygamber efendimiz de, (Kur'âna ancak temiz olan dokunabilir) buyurdu. (Nesâî)

5- Câmiye, giremez. Hadîs-i şerîfte, (Cünüp ile hayzlıya mescide girmek helâl olmaz) buyuruldu. (İbni Mâce)

6- Kâ'beyi tavâf edemez. Çünkü tavâfta abdestli olmak lâzımdır. Hadîs-i şerîfte, (Beytullahı tavâf etmek, namaz kılmak gibidir) buyuruldu. (Tirmizî)

7- Zevciyet muâmelesinde bulunamaz. (Bekâra 222)

Hayzlı kadının, tesbih çekmesinde, salevât-ı şerîfe, kelime-i tevhîd, istiğfâr ve duâlar ile, Rabbenâ âtina gibi duâ âyetlerini ezberden okumasında mahzûr yoktur. Fâtiha'yı duâ niyetiyle okuyabilir. Hayzlı saç ve tırnak kesebilir. Cünüp olan saç ve tırnak kesemez. Cünüp kadın, göğsünü yıkadıktan sonra ağlıyan çocuğunu emzirebilir. Mümkünse her zaman abdestli emzirmeye çalışmalıdır! (Hadîka)
 

| BAŞA DÖN |