Mezheb taklîdi nasıl yapılır?

Soru Bir kimsenin, kendi mezhebine göre yapamadığı veya güçlükle yaptığı bir işin diğer üç mezhebde yapılması kolay ise, bu işi o mezhebi taklid ederek yapması câiz midir?

Cevap: İhtiyâç ve zarûret hâlinde, hak mezheblerden birini yalnız o mes'elede taklîd etmek câizdir. (R. Muhtâr c.1,s.51 ve c.2,s.542, Mizân, s.18)

(Abdest ve gusülde başka mezhebi taklîd etmek câizdir. Bunun için o mezhebin bu husûstaki şartlarına da uymak lâzımdır.) [Hadika s.790]

(Bir Hanefînin kendi mezhebine göre yapamadığı bir işi, yapabilmesi için Şâfi'î mezhebini taklîd etmesine bir beis yoktur. (Bahrürrâık) ve (Nehrülfâık) kitâplarında da böyle yazmaktadır) [Tahtâvî s.96]

Şâfiî'de Zekât

İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: (Müslümanları sıkıştırmak, incitmek haramdır. Şâfi'î âlimleri, kendi mezheblerinde yapılması güç şeylerin Hanefî mezhebine göre yapılmasına fetvâ vermişlerdir. Meselâ Şâfi'î mezhebinde sekiz sınıfın her birine zekât verilmesi lâzımdır. Bugün bu sınıfların hepsi olmadığı için zekât vermek imkânsızdır. Bunun için Şâfi'î âlimleri, Hanefî mezhebi taklîd edilerek zekât verilmesine fetvâ vermiştir. Çünkü Hanefî mezhebinde bu sınıflardan birine vermek kâfidir.) [c.3,m.22]

[Zekât verirken, Hanefî mezhebini taklîd eden Şâfi'î'nin, namazda, oruçta ve diğer ibâdetlerde de Hanefî'yi taklîd etmesi gerekmez.]

Hacca giden bir Şâfi'înin kadınlara dokunma ihtimâli çok olduğu için abdestli bulunması imkânsız gibidir. Bu durumda Hanefî mezhebini taklîd etmesi câiz olur. İhtiyâç yok iken veya mezheblerin kolay gelen taraflarını taklîd etmek ya'nî telfîk câiz değildir, haramdır. (Hadîka s.207, R. Muhtâr s.51]

Bir Hanefî, yolculukta namazlarını kaçırma tehlikesi olduğu zaman Şâfi'î mezhebini taklîd ederek öğle ile ikindiyi veya akşam ile yatsıyı cem ederek bir vakitte kılabilir. Ancak, Şâfi'î mezhebine göre guslü ve abdesti bulunması, namazı da Şâfi'î mezhebine göre kılması îcâb eder. Meselâ; kadına dokunduğu hâlde, namazlarını cem ederse Şâfiî'ye göre abdestsiz kılmış olur. Hanefîde de yolculukta namazı birleştirmek câiz olmadığından her iki mezhebe göre de namazı sahîh olmaz. Namaz, gusül ve abdeste bağlı bir ibâdettir. Şâfiî'ye göre abdesti olmayan Hanefî, yolculukta Şâfi'îye göre namazlarını birleştiremez. Birleştirirse telfîk olur, câiz olmaz. (Hulâset-üt-tahkik)
 

| BAŞA DÖN |