Âlimlere tabi olmak

Sual: Yazılarınızda İslâm âlimlerinin kıymetinden, onlara tabi olanların hidayete kavuşacaklarından bahsediyorsunuz. İslâm âlimlerine nasıl tabi olunur?

CEVAP

Âlimlere tabi olmak, dört mezhebden birine uymak demektir. Asırlardan beri bütün İslâm âlimleri, dört mezhebden birine uymuşlar ve müslümanların da uymalarının gerektiğini bildirmişlerdir. Bunlara uymakta İcma hasıl olmuştur. İcmadan, cemaatten, birlikten, topluluktan ayrılan helak olur. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(İki kişi, bir kişiden, üç kişi, iki kişiden iyidir. O hâlde cemaatle birlikte olsun! Allahın rızası, rahmeti, yardımı cemaatten ayrılan Cehenneme düşer.) [İbni Asakir]

(Cemaatten ayrılan, yüzüstü Cehenneme düşer.) [Taberânî]

(Ümmetimin âlimleri, hiç bir zaman dalalette birleşmezler. İhtilaf olunca sivad-i a'zama [âlimlerin ekseriyetinin bildirdiği yola] tabi olun!) [İbni Mace]

(O gün her fırkayı imamları ile çağırırız.) mealindeki İsra suresinin 71. ayet-i kerimesini Kadi Beydavi  hazretleri (Her ümmeti peygamberleri ve dinde uydukları imamları ile çağırırız.) şeklinde açıklamıştır. Ruh-ul beyan ve Tefsir-i Hüseynide ise, (Herkes mezhebinin imamı ile çağırılır. Mesela "Ya Şafiî" veya "Ya Hanefi" denir.) şeklinde açıklanmaktadır. Bu açıklamalar da, her müslümanın dört hak mezhebden birine uyması gerektiğini açıkça bildirmektedir.

 İcmadan Ayrılmak Caiz Değil

Medarik tefsirinde (Müminlerin [itikad ve ameldeki] yolundan yarılan Cehenneme gider.) mealindeki Nisa suresinin 115. ayet-i kerimesi bildirdikten sonra, (Kitab ve sünnetten ayrılmak gibi icmadan da ayrılmak caiz değildir.) buyuruluyor. Beydavi tefsirinde ise aynı ayet-i kerimenin açıklamasında (Bu ayet, icmadan ayrılmanın haram olduğunu göstermektedir. Müminlerin yolundan ayrılmak haram olunca, bu yola uymak da vacip olur, şart olur.) buyuruluyor.

Ahmed bin Muhammed Tahtavi hazretleri buyuruyor ki:

(Kur'an-ı kerimdeki (Allahın ipi)nden masat, cemaattır. Cemaat da, fıkh ve ilm sahipleridir. Fıkh âlimlerinden bir karış ayrılan dalalete düşer. Sivad-ı A'zam, fıkıh âlimlerinin yoludur. Fıkıh âlimlerinin yoluda, peygamber aleyhisselamın ve Hulefa-ı raşidinin yoludur. Bu yoldan ayrılanlar, Cehenneme gider. Kurtuluş yolu, Ehl-i sünnet vel cemaat fırkada bulunanlara, gazabı da bu yoldan ayrılanlaradır. Fırka-i naciyye, bugün dört mezhebde toplanmıştır. Bu dört mezhebde toplanmıştır. Bu dört mezheb, Hanefi, Maliki, Şafiî ve Hanbelidir. Bu zamanda bu dört hak mezhebden birine tabi olmıyan, bid'at sahibi olup Cehenneme gider.) [Tahtavi]

Abdülgani Nablüsi hazretleri de (Bugün dört mezhebden başkasına uymak caiz değildir.) buyuruyor. (Hadika)

İmam-ı Rabbanî hazretleri de, (Mezhebden  ayrılmak, mezhepsiz olmak ilhaddır.) buyuruyor. (Mebde ve Mead)

[İlhad, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiği doğru yoldan ayrılmak demektir.] 

geri    mezhep    ileri