1. Tez: Hilâfeti Kurma Farziyeti Yalnız Yöneticileri ve 

  Onların Çevrelerini Buna Çağırmakla Sınırlıdır

İnsanlardan bir grub, insanlara liderlik etmekte, yönetim işini elinde bulundurmaktadırlar. Eğer bunlar davete icabet ederlerse, toplum İslâm lehine çevrilir ve böylece değişir. Bu kişileri böyle bir anlayışa iten sebep ise, onlarca şöyle ifade ediliyor: "Sıradan Müslümanları çağırmak, davetçileri, yöneticilerin zelilleştirme operasyonuna maruz bırakır. Bu ise kişinin sabrı ve takati dışında bir işi üstlenmesi demektir. Böyle bir davranış ise şeriatça nehyedilmiştir. Çünkü Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyuruyor "Müslüman'ın kendi kendini zillete uğratması doğru değildir." Soruldu ki: "İnsan nasıl kendi kendini zillete uğratır?" Dedi ki: "Dayanamayacağı belaya maruz kalmasıdır."

Toplumlardaki davet hareketlerini inceleyen kimse, bunların zulüm, fısk, şaşkınlık, sıkıntı ve meşakkatlerin çoğalıp arttığı zamanlarda ortaya çıktığını görür. Yalnız Allah'a kulluk etmekten ve Allah'ın hakimiyetinden uzaklaşıldığı zaman bu türden görüntüler toplumu kuşatır. Bu sebeplerdir ki bütün Peygamberler, Muhammed (s.a.v.) de insanları ilk önce yalnız Allah'a iman etmeye ve yalnız O'na kulluk etmeye davet etmiştir.

Geçmişteki veya günümüzdeki toplumlar genel olarak yöneticiler ve onların çevreleri tarafından yönetilmiştir. Batıl inançlar, tasavvurlar ve bunlardan kaynaklanan kanunlar hep bunların çıkarları doğrultusunda ortaya konmuştur. O yüzden makam ve çıkarlarını korumak için bunları himayeleri altına alırlar ve onları savunma işini üstlenirler. Bundan dolayı uyanık bir bedevi Arap Rasulullah (s.a.v.)'in davetini ilk defa için duyunca şu derin ve isabetli sözü söyledi. "Bu dava krallar tarafından kerih görülür." Toplumlardaki insanlar, yöneticilerin ve bunların çevrelerine boyun eğerler. Etkileyen değil etkilenen olurlar. Onları sevmeseler bile onların kendileri üzerine uyguladıkları hükümlere boyun eğerler. Yöneticilere, onların çevrelerine ve uyguladıkları düzene karşı çıkıp değiştirmek istediklerinde karşılaşacakları tepkiyi bilirler.

Yöneticilerin çevreleri şunları kapsar; yöneticilerin yardımcıları, çıkar çevreleri ve çok zengin iş adamları. Bunlar insanların liderleri ve önderleri olurlar. Yöneticiler için gerekli olan siyasi ve fikri ortamı oluştururlar. Yöneticiler bunlara dayanırlar ve onların desteğini alırlar. Allahu Teâla, bunların Peygamberler ve davetlerine karşı gelme hususunda öncülük yapanların ta kendileri olduklarını belirtmiştir. Çünkü mal, para ve makam sahibi olma sevgisi ve isteği kalplerini doldurmuştur. Onların çıkarları merkezlerine ve yönetime doğru olmuştur. Bundan dolayı, Allahu Teâla'ya davet edilince, bu kesim davanın, kendi çıkarlarıyla ve merkezleriyle çeliştiği endişesine kapılıp davaya karşı cephe oluştururlar. Yöneticilerin kalplerini davaya karşı kinle doldururlar. Bununla savaşma işini ve yok etme hareketini onlara süslü gösterirler. Böylece yöneticiler kesimi de kendi göğüslerinde sakladıkları şer ve günahla o çevrenin çağrısına ve nasihatına uyarlar. Böylece Allah'ın Peygamberleri ile bu yöneticiler ve çevreleri arasında mücadele başlar. Aralarında fikri kavga ve siyasi mücadele kızışır. Her iki taraf, halkı kendi yanına çekmeye çalışır. Nebiler silahsız, güçsüz ve doğru sözün gücü dışında başka güce malik olmadıkları halde hak silahıyla hakka davet etmekle kaim olurlar.

Yöneticiler ve çevreleri peygamberlerin davetlerini başlangıçta batıl iddialarla çürütmeye gayret ederler ve şöyle iddia ederler: "Bu davetçilerin sözleri bir büyüdür, eskilerin masallarıdır, bunlar yalancıdırlar. Buna inanan kimseler beyinsiz, ve insanların en alçağı ve düşüğüdür."

Bu batıl propaganda işe yaramayınca işkenceye, hapse atmaya, sıkıştırmaya, eziyete uğratmaya ve öldürme yollarına başvururlar. Böylece Peygamberler ve tabileri ile yöneticiler, çevreleri ve kralların dinleri üzerine devam eden insanlar arasında savaşın bütün kapıları en geniş şekilde açılır. Kur'an-ı Kerim, bu mücadeleyi her zaman birçok yerde anlatır.

Efendimiz Nuh (a.s.) kavmini davet etmeye başlar başlamaz davetine ilk önce karşı çıkanlar kavminin ileri gelenleri veya yöneticilerinin çevresi olmuştur. Allahu Teâla Araf suresinde bu hususu şöyle bildirmektedir:

Efendimiz Hud (a.s.) Ad kavmini Allah'a kulluğa davet ettiğinde de davetine ilk önce karşı çıkanlar bu kavmin yönetici çevresidir. Allahu Teâla Şöyle buyurdu:

Efendimiz Salih (a.s.) Semud adlı kavmini davetine çağırınca buna ilk itiraz eden yine yöneticilerin çevresidir. Allahu Teâla şöyle buyurdu:

"Kavminden büyüklük taslayan ileri gelenler, içlerinden zayıf görülen inananlara: Siz Salih'in gerçekten Rabbı tarafından gönderildiğini biliyor musunuz? dediler. Onlar da: Evet doğrusu biz onunla gönderilene inananlarız, dediler. Büyüklük taslayanlar: Biz sizin inandığınızı inkar edenleriz, dediler."

Şuayb (a.s.) ise Medyen adlı kavmini çağırınca yöneticilerin müstekbir çevresi davete karşı çıktılar. Allahu Teâla şöyle buyurdu:

"Kavmimden büyüklük taslayan ileri gelenler dediler ki: Ey Şuayb ya mutlaka seni ve seninle beraber inananları kentimizden çıkarırız, ya da milletimize dönersiniz."

Musa (a.s.)'in davetinden de örnek gösterelim. Allahu Teâla onu Firavun'a ve çevresindekilere gönderince bunlar onu yalanladılar, diğerlerini Musa (a.s.)'dan korkuttular onun aleyhine değişik şaibeler yaydılar. Onu öldürmek için Firavunu teşvik ettiler. Allahu Teâla şöyle buyurdu:

"Firavun kavminin ileri gelenleri dediler ki: Bu çok bilgili bir sihirbazdır."

Rasulullah (s.a.v.)'in siyerinin de geçmiş Peygamberlerin siyerlerinden pek farkı yoktur. Rasülün davası esnasında da davayı donduran, ona imanı engelleyen ve onu dinlemeyi önleyen hususların ve müminleri sıkıştırmak, kovuşturmak ve onlara işkence çektirmek isteyenlerin varlığına rastlanmaktadır. Müminler, kavimlerinin ve ailelerinin, kendilerini imanları hakkında fitneye uğratmalarından korkuyorlardı. Yeni inanacak kimseler, daha önce iman etmiş olan kimselerin akıbetlerine uğrayacaklarından çekiniyorlardı. Savaş ve mücadele, başta toplumun ileri gelenleri olmak üzere müminler ile kendilerine muhalif olanlar arasında devam ediyordu. Sonunda tağutların üzerine bastıkları dayanak ayakları altından çekilir ve hakkıyla davayı omuzlayanlar, işi ele alıp yürümeye başlarlar.

Buhari İbni Mesud (r.a.)'ın yoluyla şunu rivayet etti: "Peygamber (s.a.v.) secde ederken Kureyş'ten bazı insanlar onu çevirdiler. Utbe bin Ebu Muayıt adlı bir kişi gelip deve yavrusu doğunca onunla sarılıp silindiği deriyi Rasulullah'ın sırtı üzerine attı. Rasulullah (s.a.v.) başını kaldırmadı. Kızı Fatıma (r.anha) gelip onun üzerine atılanı kaldırıp attı ve bunu yapana beddua etti. Rasulullah (s.a.v.) Kureyş'in ileri gelenlerinden Haşim oğlu Ebu Cehil, Rabia oğlu Utbe, Halef oğlu Ümeyye'ye ve diğerlerine beddua etti." İbni Mesut (r.a.) şöyle devam ediyor: "Rasulullah (s.a.v.)'in kendilerine beddua ettiği kişilerin, Bedir savaşında öldürüldüklerini gördüm, onlar bir kuyuya da atıldılar."

Rasulullah (s.a.v.) döneminde Mekke'de bilinen tek yönetici ve çevresi yoktu. Yönetici grubunu oluşturan birçok insan vardı. Davet esnasında Rasulullah (s.a.v.)'e karşı koyan ve insanları ondan uzaklaştıranlar bunlardı.

Diğer Peygamberler yalnız kendi kavimlerine gönderildiler. Fakat Rasulullah (s.a.v.) davetiyle birlikte bütün insanlara gönderildi.

Kibirlerinden dolayı Kureyş'in ileri gelenlerinin O'nun davetini geri çevirmeleri, Rasülün yaptığı davetin yalnızca onlarla sınırlı olduğu anlamına gelmiyordu. Davet ederken insanlar arasında ayrım yapmadan, zengin olsun, fakir olsun, efendi olsun, köle olsun herkesi İslâm’a davet ediyordu. Hatta Rasulullah (s.a.v.), hem Kureyş’in liderlerinin, hem de onların arkasındaki topluluğun iman etmelerine gösterdiği özenden dolayı Kureyş’in liderlerini İslâm’a davet etmesi esnasında yanına gelen ama ve fakir bir mü'min olan Abdullah İbni Ümmü Mektum'a yüzünü buruşturunca Allah tarafından ikaz edilmişti. Allah'ın Rasulüne yönelik bu ikazı, liderlerin İslâm’a davet edilmesine önem vermesini yasaklayan bir uyarı olmaktan öte davette ayrım yapmasını hoş karşılamayan bir uyarıdır. Zira davetin liderlere götürülmesi ile diğer insanlara götürülmesi arasında bir fark yoktur.

Siyer kitaplarında gördüğümüz gibi Rasulullah (s.a.v.)'in toplumun liderlerini ve efendilerini daveti, yalnızca onların iman etmelerine gösterdiği özenden öte, özellikle liderlerin arkasındaki insanların iman etmelerine gösterdiği özenden kaynaklanıyordu. İşte bu yüzden davet herkesi kapsamalıdır.

Üstelik Rasulün davetine, Kureyş'deki liderler tarafından değer verilmeyen Bilal, Ammar, annesi ve babası gibi insanlar veya Suheyb ve Selman gibi Kureyş'in liderlerinden sayılmayan kimseler olumlu cevap vermişti. Yine Amir b. Füheyre, Ümmü Ubeys, Zinnire, Nehdiye ve kızı ve Müemmel oğullarının cariyesi gibi köle iken Ebu Bekr (r.a.) tarafından azad edilmiş ilk Müslümanlar yer almaktaydı.

Rasulullah (s.a.v.) öncelikli olarak, hayırlı olabilecek insanları davet ediyordu. Sonra herkesi davet etti. Kendisine icap edenler ise yaşlı ve genç, kavminde itibar sahibi olanlar ve olmayanlardı.

Buna göre davet etmek hususunda ayrım yapılamaz. Yani davet herkese yönelik olmalıdır. Bu hususta Rasulullah'ın (s.a.v.)'in takip ettiği yol izlenir. Ki böylece Daru’l İslâm kurulsun.

  2. Tez: Allah'u Teâla Bizden Dâru'l İslâm'ı Kurmak İçin

  Çalışmayı Değil, Kendisine İbadet Etmemizi İstiyor

Rasul (s.a.v.) İslâm Devleti'ni kurmaya davet etmedi. Ancak Allah'a kulluk etmeye davet etti. Başka ifadeyle, temel sorun İslâm Devleti'ni kurmak değil, Allah'a ibadet etmektir. Veyahut; Önemli olan İslâm devletini kurmamız değil, Allah'a kulluk etmemizdir ve buna benzer sözler sarf ediyorlar.

Bu itiraza cevap verebilmek için ibadetin ne anlama geldiğini ve nasıl gerçekleşeceğini belirginleştirmek gerekir.

Allah Teâla insanı kendisine kulluk etsin diye yaratmıştır. Öyleyse ibadet; İnsanın yaratılış gayesidir. "La ilahe illallah" sözünün manası ise; Allah'tan başka tapınılacak ilah yoktur. Allah dışında her şey batıldır ve reddedilmelidir demektir. Ve insanlar bu kelimeye bu anlam çerçevesinde iman etmelidirler. "Muhammedün Rasulullah” kelimesi ise: İbadet ve itaat ancak Muhammed (s.a.v.)'in getirdiğine göre olmalıdır. Bunun manası: İbadet ve itaat yalnız Allah'ın elçisi olan Muhammed (s.a.v.)’in getirdiğine göre olmalıdır. Ve insanlar bu kelimeye bu anlam çerçevesinde iman etmelidirler.

Bir müslümana; "Allah'a ibadet et" dediğin zaman sadece, fakihlerin ibadet başlığı altında sınıflandırdıkları, namaz, zekat, hac veya oruç farzlarını eda etmesini emrettiği anlaşılmamalıdır. Böylesi bir istekle ancak Allah'ın her emrine itaat ve her nehyinden vazgeçilmesi gerektiği anlaşılmalıdır.

Bugünkü müslümanlar Allah'ın dinine dayanmayan, küfür nizamlarının, uygulandığı rejimlerin gölgesinde yaşadıklarına ve İslâmi hayatı yaşamadıklarına göre Allah'ın dinini uygulamaya davet etmek, Allah'a kulluk etmeye davet etmek demektir. Tüm çabalar ve gayretler buna yönlendirilmelidir.

Bunların sözünün manası, bu siyerin nassları güvenilir olmadığı için bağlayıcı değildir. Dolayısıyla siyret gereğince hareket etmemiz istenilemez. Bunu da kendileri aleyhine değil lehlerine bir hüccet sayarlar ki Hilâfeti kurmak için Mekke'de iken Rasulullah (s.a.v.)'in amelini örnek almaktan geri kalsınlar.

Buna cevap şöyledir: Siyer, haberler ve olaylardan ibarettir. Bunlar araştırılmaya ve rivayetlerinden emin olunmaya muhtaçtır. Siyer, Rasulullah (s.a.v.)'in amelleriyle ilgili olduğu için vahiyden bir parça sayılır. Buna göre, müslümanlar kitaba ve sünnete ihtimam gösterdikleri kadar Rasulullah (s.a.v.)'in siyerine de o kadar önem vermeliler. Mekke'deki siyeri, orada yaptığı amellerdir. Bu ameller, Medine'de Daru'l İslâm'ın kuruluşuna yol açmıştır. Onu araştırabilen kimseler, bu araştırmayı ihmal edince günahkâr olurlar. Ayrıca, diğer müslümanlar da onu araştırma gücüne sahip olanları teşvik etmedikleri için günahkâr olur.

Ne tuhaftır ki siyerin doğru olmadığını söyleyenler, hadislerin araştırılmasıyla ve tahriciyle ilgilenen kimseler arasından çıkmaktadır. Sanki bunlar, Allah'ın dinini hakim kılmak için çalışmaktan muaf tutulmuşlar da bu tezleri ileri sürerek kendilerini, önemli bir mesafe kaydetmiş ve son noktayı koymuş kimseler sayıyorlar.

Aynı tür araştırma ve inceleme Rasulullah (s.a.v.) ve ashabının hayatını içeren siyer ilmi için de gereklidir. Diğerlerinin siyerleriyle ilgilenenler müsamahakârlık göstermişse, siyer ilmi ihmal edilemez, kötülenemez. Olaylar çoktur, günler sürâtle geçmektedir, öyleyse siyer veya tarih yazarları muhaddislerin yollarını izleyeceklerse bütün olayları kuşatamazlar.

Bundan dolayı Rasulullah (s.a.v.)'in siyreti müslümanların çok çok önem vermeleri gereken konulardandır. Çünkü, Rasulullah (s.a.v.)'in sözlerini, fiillerini, takrîrini ve sıfatlarını içermektedir. Bunların tümü, Kuran'ı Kerim gibi teşri kaynağıdır. Nebevi siyer, teşri kaynaklarından birisini oluşturmasından dolayı hadisten bir parça sayılır. Nebî (s.a.v.)'le ilgili ne kadar sahih rivayet bulunursa sünnetten bir parça olup şer’i delil sayılır. Buna ek olarak, Rasulullah (s.a.v.)'i örnek edinmek Kur'an'ın emirlerindendir. Allahu Teâla şöyle buyurmaktadır:

Bu görüşlerine delil olarak da Rasul (s.a.v.)'in Allah'ın hükmünü ikame etmeyen kötü, şerli yöneticilere karşı kılıçla karşı çıkılmasını talep etmesi gerektiğini bildiren hadisi delil gösteriyorlar.

Görüşlerine katılmasak da sahiplerini takdir ettiğimiz bu anlayışta onlara cevap olarak diyoruz ki; Hadisin varid olduğu durumun ve şartların iyi tahkik edilerek hangi vakıaya indiğinin belirlenmesi bize hangi durumlarda başvurulacak bir çözüm teşkil ettiğini gösterecektir. İşte hadisi sahih manada kavratacak yol budur. Hadiste kılıçla karşı çıkılmasının talep edildiği yöneticiler, Daru'l İslâm'ın yöneticileridir ki bunlara şer’i kaide ile biat edilmiştir. O yönetici Müslümanların ona biatıyla halife olmuştur. İşte böyle bir yöneticinin hükmettiği ülke Daru'l İslâm'dır. O ülkenin güvenliği de Müslümanların gücüyle sağlanmaktadır. Bu durumda Müslümanlar yöneticiye itaat etmekle mükelleftirler. Fakat yönetici Allah'ın indirdiği hükümlerden saparsa bir hüküm de dahi olsa müslümanlara küfür hükümlerini uygulamaya başlarsa ve bunun böyle olduğuna dair herhangi bir şüphe kalmazsa, o zaman Müslümanların o yöneticiye karşı silaha sarılmaları gerekir. Eğer bu meyandakı hadislerin üzerinde iyi düşünülürse bunun vakıasının yukarıda geçtiği gibi olduğu görülecektir. İşte hadis; İbni Malik el-Eşcai'den rivayet edilir ki şöyle demektedir: "Ben Rasul (s.a.v.)’i şöyle derken işittim: