İlim öğrenirken
Sual: İlim öğrenen talebe, nelere dikkat etmelidir?
CEVAP
İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyuruyor ki:
İlim talebesinin bazı vazifeleri şunlardır:
1- Kalbini bütün fenâ hâllerden temizlemelidir. Hadîs-i şerîfte, (Din, temizlik üzerine kurulmuştur) buyuruldu. Buradaki temizlik, sadece dış temizliği değil, aynı zamanda bâtın temizliğidir. Başka bir hadîs-i şerîfte de, (Köpek bulunan eve rahmet melekleri girmez) buyuruldu. Kalbi bir eve benzetelim. Bu eve melekler gelir. Gazap, kin, hased, kibir gibi kötü huyları havlayan köpek kabûl edelim! Böyle azgın köpeklerle dolu eve rahmet melekleri girmez. Allahü teâlâ ilim nûrunu kalbe melekler vâsıtası ile akıtır. Rahmet meleklerinin girmediği kalb ilimden mahrûm kalır.
2- Bütün gücünü ilme bağlamalıdır! Başka şeylerden alâkayı kesmelidir! Dağınık fikir, suyu bölünen ırmağa benzer. Sağa sola aktığından bahçeyi sulayamaz.
3- İlmiyle kibirlenmemelidir! Hiç bir İslâm âlimini küçük görmemelidir! Câhil ve âciz bir hastanın, mütehassıs bir doktoru kabûl etmesi gibi islâm âlimlerini kabûl etmelidir. Talebe, şahsî fikrini bir tarafa atmalı, islâm âlimlerinin öğüdüne kulak vermelidir! İslâm âlimlerinin hatâ gibi görünen işini, kendi doğrusuna tercih etmelidir!
4- Faydalı ilimleri öğrenmeye çalışmalıdır! İlimden gâye, kalbi kötü huylardan temizleyip, fazîletlerle süslemektir.
5- Zorluklara karşı sabırla göğüs germelidir. İlim ve diğer nimetleri acı ilâçlarla kaplamışlardır. Akıllı olan, bunların içine yerleştirilmiş tatlıları görür. Üzerindeki acı örtüleri de tatlı gibi çiğner. Acılardan tat alır. Hasta olan onun tadını duyamaz. Hastalık, Allah tan başkasına gönül vermektir.