Şirk ve küfrün çeşitleri
Sual: Şirk nedir, küfrün çeşitleri nelerdir?
CEVAP
Şirk, Allahü teâlâya ortak yapmak, benzetmek demektir. Benzeten kimseye müşrik, denir. Küfrün çeşitleri vardır. Hepsinin en kötüsü, en büyüğü şirktir. Bir şeyin her çeşidini bildirmek için, genelde, bunların en büyüğü söylenir. Bunun için, ayet-i kerime ve hadis-i şeriflerde bildirilen şirk, her cins küfür demektir.
Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki: (Allahü teâlâ, şirki [her çeşit küfrü] asla affetmez ve şirkten başka olan [büyük küçük bütün] günahları dilerse affeder). [Nisa 48]
Bir kâfir, bir kelime-i tevhid söylemekle mümin olduğu gibi, bir mümin de, bir söz söylemekle kâfir olur. Küfre düşürücü söz kullananın imanı gider de haberi olmaz. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Öyle bir zaman gelir ki, kişinin imanı gider de haberi olmaz. Hâlbuki ondan, gömleğin çıktığı gibi, iman çıkmış olur.) [Deylemî]
Küfre düşenin bütün ibâdetlerinin sevapları yok olur, tövbe ederse, geri gelmez, ayrıca, nikahını da yenilemesi gerekir. Tövbe etmek için, yalnız Kelime-i şahâdet söylemeleri kâfî değildir. Küfre sebep olan o şeyden de tövbe etmeleri lâzımdır. Küfre düştüğü şeyleri bilmiyorsa, bilip bilmediğim bütün küfür söz ve işlerden tövbe ettim demesi kâfidir.
Berika ve Hadikada, (İtikadında, sözünde veya işinde küfre sebep olacak birşey bulunan kimsenin tecdid-i iman ve [evli ise] iki şahid yanında tecdid-i nikah yapması gerekir. Bir sözün veya işin, küfre sebep olacağını bilerek, tehdit edilmeden söyleyenin imanı gider. Buna Küfr-i cehli denir. Çünkü her Müslümanın bilmesi gereken şeyleri öğrenmesi farzdır. Bilmemesi özür olmaz, büyük günahtır. Her iki hâlde de küfre girenin önceki ibâdetleri yok olur. Tövbe ederse, geri gelmez. Zengin ise tekrar hacca gitmesi gerekir. Önce eda ettiği namaz, oruç veya zekâtları kaza etmez. Fakat küfre düşmeden önce yapmadığı ibâdetleri kaza eder. Tövbe için yalnız kelime-i şehadet söylemek kâfi değildir. Küfre sebep olan şeyden de tövbe etmesi gerekir. Küfre sebep olan sözü, hata ederek, yanılarak veya tevilli olarak söyleyen veya küfrü gerektirdiği âlimler arasında ihtilaflı olan bir sözü bilerek söyleyen küfre girmez. Fakat tecdid-i iman etmesi gerekir. )
Küfre düşüren söz ve işleri bilerek bunlardan sakınmalı ve küfre düşmekten korunmak için sabah-akşam (Allahüme inni euzü bike min en üşrike bike şeyen ve ene âlemü ve estağfirüke lima la âlemü inneke, ente allamülguyub) duâsını okumalıdır!
İbni Hacer-i Mekkî hazretlerinin Zevacir isimli eseri ile, birkaç kitaptan aldığım, küfre düşüren söz ve işlerden bazıları şunlardır:
Küfre sebep olan bazı söz ve işler
1- Allahü teâlâya layık olmayan şey söylemek. Mesela bir kimse bir işi yaptığı halde, (Allah biliyor ki yapmadım.) demek. Yahut, yapmadığı bir şey için (Allah biliyor ki yaptım) demek. Böyle söylemek Allahü teâlâya cahillikle suçlamak olur.
2- Allah akıllıdır, şuurludur, iyi düşünür demek. Böyle demekle Allah yaratıklara benzetilmiş
oluyor.
3- Peygamberleri küçültücü şey söylemek, onunla alay etmek. Mesela Hz. Âdemi kastedip (İlk insan vahşi idi.) demek. Veya bir evliyayı peygamberden üstün bilmek. Yahut peygamberin dediği doğru ise biz kurtulduk demek. Bir kimseye (Öküz aleyhisselâm) demek.
4- Peygamberimizden sonra başka bir peygamberin geleceğini caiz görmek.
5- Melekleri küçültücü şey söylemek. Mesela (Senin bakışın bana Azrail gibi geliyor.) demek. Yahut (Cebrail bile söylese inanmam) demek. (Bu ibadetin sevabını yazacak melek yok) demek. (Çocuklarınızı iyi yetiştirmezseniz, zebani olur) demek.
6- İslâm âlimlerinin sözlerini, fıkıh kitaplarını ve fetvalarını tazim etmesi gerekirken tahkir etmek. Mesela (İmam-ı a'zamın kıyası hak değildir.) demek. Hocayı kötülemek için (Hocayla etme pazar, sonunda fetvâya bozar) demek.
7- Ahirette olacak şeylerle alay etmek. Mesela (Ben cenneti istemem, cehennemi isterim. Çünkü bütün sanatçılar, nataşalar oradadır.) demek.
8- Allahü teâlânın emir ve yasaklarına yani Kur'an-ı kerimde ve hadis-i şeriflerde açık bildirilmiş ve islâm âlimlerinin kitapları ile her tarafa yayılmış, inanılması zaruri olan din bilgilerinden birine inanmamak veya önem vermemek. Mesela (Ben görmediğim için cinlere, nazara inanmam.) demek.
9- Kesin haram olduğu bilinen bir şeyi yiyip içerken besmele çekmek. Mesela şarap içerken veya domuz eti yerken Besmele çekmek küfürdür.
10- Kur'an-ı kerimi teganni ile [şarkı okur gibi] okuyan hafıza, ne güzel okuyor demek
11- Kâfirlerin ibâdet olarak yaptıkları ve kâfirlik alameti olan veya islâmiyeti inkâr etmek ve inanmamak alameti olan ve tahkir etmemiz vacip olan şeyleri yapmak veya kullanmak. Bunlardan meşhur olanlarını bilmeyerek veya şaka olarak veya herkesi güldürmek için yapmak da küfürdür. Mesela zünnar denilen papaz kuşağını bağlamak. Bunları mizah için, başkalarını güldürmek için de kullanmak küfre sebep olur. İtikadının doğru olması fayda vermez.
12- Yunan felsefecileri gibi, dünya ezelî ve ebedî demek.
13- İslâmiyet’e, (İslâm düşüncesi) demek. Çünkü İslâmiyet bir düşünce sistemi değildir. İlâhî emir ve yasaklara düşünce demekten çok sakınmalıdır! İçinde (İslâm düşüncesi), (İslâm nazariyesi) gibi ifadeler bulunan kitaplar çok zararlıdır.
14- Kâfirlerin dini âyinlerini, bayramlarını beğenmek. Mesela zaruretsiz bir Hıristiyanın Noelini tebrik etmek. Nevruz günü yumurta boyamak.
15- (Yahudiler de, Hıristiyanlar da Allah’a inandıkları için cennete gidecekler) demek.
16- Mucizeyi veya kerameti inkâr etmek.
17- Meşhur bir harama helal, meşhur bir helâle haram demek. Mesela domuz yağı helâl, sirke haram demek.
18- Âyeti, besmeleyi, bir melek, bir peygamber ismi bulunan yazıyı, kasten helaya, necasete, [pisliğe] atmak. Müslümanın ağzına sövmek [def-i hâcet lafzı ile]
19- Hac, namaz, oruç gibi ibadetlerin şeklinde şüphe etmek. Mesela (Acaba namaz böyle mi kılınır) demek.
20- Bir parça et yemek, ilim öğrenmekten iyidir demek.
21- (Bir süre sonra Hıristiyan olacağım) diye düşünmek. Bir bayan, bir Hıristiyanla evlenmeye karar verdiği andan itibaren kâfir olur.
22- Ağır bir hastalığa düşüp de, (Allahım benim canımı al da, istersen kâfir olarak al) demek.
23- (Allahım çocuğumu aldın, başka elinden ne gelirse onu yap) demek.
24- Tırnağı uzun olana, (Tırnak kesmek sünnettir) dense, o da, (Sünnet olsun, kesmem) dese kâfir olur.
25- İnşallah, maşallah veya namaz kılmak karın doyurmaz demek.
26- Bir dostuna, bir arkadaşına, (Sen bana Allah’tan da, peygamberden de sevgilisin) demek.
27- İlim meclisine gidelim dendiğinde, (Benim orada ne işim var) demek veya İslam âlimlerini lanetlemek.
28- Küfre rıza küfürdür. Müslüman olmak isteyene elimdeki şu işi bitirip de geleyim diyerek, onun Müslüman olmasını geciktirmek. [Gazetede iken bir bayan telefon edip, rüyasının tabir edilmesini istedi. Biz rüya tabir etmiyoruz demedim. Önce bir dinleyeyim dedim. Anlattı, dinledim. Bayan Ermeni imiş. Rüyada Kur’an öğrenilmesi istenmiş. (Hemen Müslüman olman gerekiyor) dedim. (Müslüman olmak için nereye gitmek gerek) dedi. Ben de, (Hiç bir yere gitmene gerek yok, hemen kelime-i şahadet söylemen kâfidir) dedim. Ben söyledim o da aynısını tekrar etti, Müslüman oldu. Eğer onu, Müslüman olmadan önce, müftülük aramaya çalışıp da Müslüman olmasını geciktirseydim, vebali çok büyüktü. (Müslüman olduktan sonra artık istediğin yere gidebilirsin) dedim. (Bana Müslümanlığı öğreten bir kitap tavsiye et) dedi. Ben de bir kitap gönderdim.]
29- Birine kâfir diye hitap edilse, o da kabul eder mahiyette, (Söyle ne var) dese, küfre girer. Kâfire hürmet olsun diye efendim demek, hürmet gayesiyle papazın veya papanın elini öpmek küfre sebep olur. Bir Müslümana kâfir dense, söyleyen kâfir olur.
30- Avrupa’daki şehirlere imrenip, (Hıristiyanlar Müslümanlardan hayırlıdır, iyidir) demek.
31- Bir kimse aksırsa, biri de (Allah sana rahmet etsin) dese, bir başkası da (Öyle deme, onun rahmete ihtiyacı yok) dese, son söyleyen küfre girer.
32- Aişe validemize iffetsiz demek.
33- Hz. Ebu Bekir sahabeden değildi demek.
34- Eshab-ı kiramdan birine kâfir demek. (Çünkü Kur’an-ı kerimde hepsinin cennetlik olduğu bildirilmiştir. Birine kâfir denilince Kur’ana inanılmamış olur.)
35- (Mazlum olarak öldürülen Hıristiyan, cennete girer) demek.
36- Kötülere deyyûsân-i kirâm hazretleri demek.
37- Aradığı hadisi bulamayınca, hadis kitabını yere atmak veya (Bu Kuranla amel etmiyorsunuz, ben de onu yere atıyorum) diyerek Mushafı yere fırlatmak.
38- Haram paradan sevap ummak. Mesela bir bayan fuhuş parası ile kurban kesse, bundan sevap umsa, küfre girer.
39- Allahı mekanlı bilmek, mesela Hıristiyanlar gibi Allah gökte oturuyor demek. Allahı kastedip, (Göklerden bir ses geldi), (Allah, gökten bize bakıyor.) demek. Böyle söylemek Allahü teâlâya mekan isnad etmek olur. Dünya, gezegenler, cennet ve cehennem ezeli değildir, sonradan yaratılmıştır, mahluktur. Yer ve gökler yok iken de Allahü teâlâ var idi. İslâm âlimleri, (Allah her zaman ve her yerde ebedi olarak hazır ve nazırdır.) demenin caiz olduğunu bildirmişlerdir. Ancak, Allahü teâlâ zamanlı ve mekanlı olmadığı için bu söz, görünüş üzere kalmaz, mecaz olur. Bu bakımdan (Allah, zamansız ve mekansızdır, hiçbir yerde olmıyarak hazır ve nazırdır.) demek caiz olur.
Böyle olmazsa, Allahü teâlâyı zamanlı ve mekânlı bilmek olur ki bu ise küfürdür.
40- (Namaz kılmam ama, kalbim temiz) demek.
41- Bir Müslümanı kötülemek gayesiyle (Allahlık) demek.
42- (Anan baban esmer, sen nasıl sarışın oldun?) diyene, (Ben imalat hatasıyım) demek.
43- O, cimrilerin Allahı demek.
44- İlahileri müzikle söylemek.
45- (Ebu Cehil, şimdikilerden daha şerefli kâfirdi) demek.
46- Ecelin hoyrat eli demek.
Bunların hepsi küfrü gerektiren sözlerdir. Küfre sebep olan bir sözü, tehdit edilmeden söyliyenin
imanı gider. Çünkü her müslümanın bilmesi gereken şeyleri öğrenmesi farzdır. Bilmemesi özür olmaz, büyük günahtır. Küfre girenin önceki ibâdetleri yok olur. Tövbe edince, geri gelmez. Tövbe için yalnız kelime-i şehadet söylemek yetmez. Küfre sebep olan şeyden de tövbe etmesi gerekir.