Sual: İmâm-ı a’zam hazretleri hakkında hadîs var mıdır?
İmâm-ı a’zam Ebû Hanîfe hazretleri hakkında, meşhûr ve mu’teber fıkıh kitaplarında çeşitli hadîs-i şerîfler bulunmaktadır. Hanefîlerin en kıymetli fıkıh kitaplarından biri olan (Dürr-ül-muhtâr)’ın önsözündeki hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:
(Âdem aleyhisselâm, benimle övündüğü gibi, ben de ümmetimden ismi Nu’man, künyesi Ebû Hanîfe olan bir zât ile övünürüm. O ümmetimin ışığıdır.)
(Peygamberler benimle iftihar ettikleri gibi, ben de Ebû Hanîfe ile iftihar ederim. Onu seven, beni sevmiş olur. Onu sevmiyen, beni sevmemiş olur.)
Mevdûât-ül-ulûm ve Hayrât-ül-hisân’ daki hadîs-i şerîflerde buyuruluyor ki:
(Ebû Hanîfe adında biri gelir. Bu, kıyâmet günü, ümmetimin ışığı olur.)
(Ebû Hanîfe denilen biri gelir, Allahın dînini ve benim sünnetimi canlandırır.)
(Her asırda, ümmetimden yükselen olur. Ebû Hanîfe, zamanının en yükseğidir.)
Mir’ât-ı kâinât’daki birkaç hadîs-i şerîf:
(Ebû Hanîfe adında biri gelir. O, bu ümmetin en hayırlısıdır.)
(Ümmetimden biri, dîni canlandırır. Bid’ati öldürür. Adı Nu’man bin Sâbittir.)
(Ebû Hanîfenin iki küreği arasında ben vardır. Allah dînini onun eliyle canlandırır.)
İbni Âbidîn hazretleri, Dürr-ül-muhtâr’ın önsözündeki yukarıdaki hadîs-i şerîfleri açıklarken buyuruyor ki: [Buhârî ve diğer hadîs âlimlerinin rivâyet ettiği hadîs-i şerîfte, (Îmân, süreyya yıldızına çıksa Fâris oğullarından biri elbette alıp gelir) buyuruldu. Buhârî’nin diğer bir rivâyetinde ise, (Allaha yemîn ederim ki, din, süreyya yıldızında asılı olsa, onu Fâris oğullarından, acemlerden bir zât alacaktır) buyuruldu. Fâris, İran’ın Fers denilen memleketindeki insanlar demektir. İmâm-ı a’zamın dedesi buradandır. Bu hadîs-i şerîfin İmâm-ı a’zamı gösterdiği açıktır. İmâm-ı Süyûtî, “Buhârî ile Müslimin rivâyet ettiği bu hadîs, Ebû Hanîfe’ye işâret husûsunda sahîhtir” buyuruyor. Allâme Şâmi, (Üstâdımız İmâm-ı Süyûtî; “Bu hadîste Ebû Hanîfe’nin kastedildiği pek âşikârdır. Bunda şüphe yoktur. Çünkü Acemlerden, ilimde Ebû Hanîfe derecesine varan tek bir kimse yoktur” buyurdu) diyor.]