İblisin suâlleri
Sual: İblisin meleklere sorduğu suâller nasıldı?
Cevap: Şeytanın, meleklere sorduğu suâlleri, Abdulgani Nablüsi hazretleri bildirmiştir.
Şeytan dedi ki:
Sual: Kulun ibâdetinin Allaha hiç faydası olmadığı gibi, isyanının da hiçbir zararı yoktur. Allah, neden emrinin yapılmasını, nehyinden kaçılmasını isteyerek kullarını mükellef tutmuştur?
CEVAP
İmam-ı Rabbanî hazretleri buyuruyor ki:
(İnsanlara, ibâdetler faydalı, haramlar da zararlıdır. Allahü teâlâ hiçbir şeye muhtaç olmadığı hâlde emir ve yasaklar vermekle kullarını şereflendirmiştir.) [73. Mektub]
Şeytan dedi ki:
Sual: Kâfirin günah işliyeceği muhakkak iken, onu yaratmasındaki hikmet nedir? Secde kendine yapıldığı hâlde, Allah, niçin Âdem'e secde etmemi emretti?
CEVAP
İmam-ı Rabbanî hazretleri buyuruyor ki:
(Kul, sahibinin işlerinin sebebini soramaz! Allahü teâlâ bütün insanları Cehenneme koyup, sonsuz azab yapsaydı, kimsenin birşey söylemeye hakkı olmazdı. Çünkü yarattığı kendi mülkünü kullanmaktadır. Başkasının mülküne tecavüz yok ki zulüm denebilsin?) [266. Mektub]
Abdulgani Nablüsi hazretleri de, naklen buyuruyor ki: [Allahü teâlâ, İblise, (Ey İblis, sen beni tanımadın. Eğer tanısaydın, bana hiçbir işimde karşı gelinmiyeceğini, itiraz edilmiyeceğini bilirdin. Benden başka ilah yoktur. Yaptıklarımdan kimseye hesab vermem.) buyurdu.] (Hadika)
Evet, kâfirin günah işliyeceği muhakkaktır. Fakat cenab-ı Hakkın adeti şöyledir ki, isyan etmeden kimseyi Cehenneme sokmaz. Bunun için iman ve isyan imkanı verdiği kullarını imtihandan geçirdikten sonra mükâfat veya ceza vermektedir. Böylece kullar için bir bahane kalmamaktadır. İblise de, (Secde et) emrini vererek imtihan etmiştir.
Şeytan dedi ki:
Sual: Ben Allaha değil, Âdem'e secde etmediğim için niye lânetlendim?
CEVAP
Şeytan, "Benim Âdem'e secde etmeyişimle, Allaha isyanın ne alakası var?" demek istiyor. Şeytan, isyanını Âdem aleyhisselama karşı yaptığını zannediyor. Hâlbuki Hz. Ademin önünde (Secde et!) emrini Allahü teâlâ veriyor. Bu emri dinlememek, Âdem aleyhisselama değil, Hak teâlâya isyandır.
Şeytan dedi ki:
Sual: Lânetlik olduğum hâlde, niçin insanları sapıtmam için bana imkan ve uzun bir mühlet verildi?
CEVAP
Allahü teâlâ, isyan edenle itaat edenin belli olması için (Domuz eti yemeyin, içki içmeyin) gibi bazı yasaklar koydu. Domuzu ve içkiyi yaratıp, yasaklaması gibi, şeytanı yaratarak, insanları sapıtması için ona uzun bir mühlet vermesi de insanlar için bir imtihandır. Bu imtihanı kazanmaları için Allahü teâlâ kurtuluş yolunu da göstermiştir. Öyle bir imtihan yapıyor ki, soru ve cevapların hepsi bellidir. (Şunları yaparsanız imtihanı kaybeder, şunları yaparsanız kazanırsınız.) buyurmuştur. İmtihanı kaybedenleri de Cennete koyabilirdi. Fakat mülk Onun olduğu için, iman etmiyenlere Cennetini haram kılmıştır. Hiç kimseyi de gücünün yetmiyeceği işlerle mükellef kılmamıştır. Herkese akıl ve imkan vermiş, yapacağı işlerde serbest bırakmıştır. Artık insanlar için hiçbir bahane kalmamıştır.